Klaar op het voortgezet speciaal onderwijs. En nu de volgende stap!

Eén van de beslissingen die Jenna met haar ouders moet nemen, gaat over school. “Jenna heeft al een aantal scholen binnen het speciaal onderwijs gezien. Dat was iedere keer een enorme zoektocht. Waar hoorde ze het beste thuis? Het heeft allemaal zo veel energie gekost.”

In 2020 is Jenna 18 jaar geworden. Dat betekent dat er weer nagedacht moet worden welke stap zij nu zal gaan zetten. Gaat zij na de zomervakantie in 2021 nog een jaar VSO onderwijs volgen, gaat ze aan de slag binnen Beschut Werken of gaat ze toch haar draai vinden binnen dagbesteding?

Drie uitstroomprofielen

Het Voortgezet Speciaal Onderwijs kent drie uitstroomprofielen: Vervolgonderwijs, arbeidsmarktgericht en dagbesteding. Op de website van de Rijksoverheid worden deze profielen stuk voor stuk beschreven:

• In het uitstroomprofiel ‘Vervolgonderwijs’ bereiden leerlingen zich voor op een regulier diploma voor het voortgezet onderwijs. Dat geeft toegang tot een vervolgopleiding in het (hoger) beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs.

• Het onderwijs in het ‘Arbeidsmarktgerichte’ uitstroomprofiel is gericht op een brede persoonlijke vorming en participatie in de samenleving. Het bereidt de leerling voor op een passende en duurzame plaats op de arbeidsmarkt.

• Leerlingen in het uitstroomprofiel ‘Dagbesteding’ leren om zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren in vormen van dagbesteding. Een deel van de leerlingen in deze diverse groep kan met ondersteuning en begeleiding arbeidsmatige activiteiten verrichten. Anderen zijn aangewezen op dagbestedings- of belevingsgerichte activiteiten.

De school van Jenna heeft voor haar het uitstroomadvies “beschutte arbeid” gegeven, dat valt onder het profiel Arbeidsmarktgericht. Rebecca, haar moeder, kan zich hier niet vinden. “Beschutte arbeid. Dat is voor mij de wereld van sociale werkplaatsen, groenvoorzieningen, inpakwerk en lopende bandwerk. Dat zie ik Jenna gewoon niet doen.”

Jenna wordt door school beschreven als een jonge vrouw met een IQ van 55 die moeite heeft met ‘nee’ zeggen en voor zichzelf opkomen. Zij kan van slag kan raken door plotselinge veranderingen en heeft ondersteuning nodig in het contact met anderen. Rebecca ziet dat ook: “Jenna heeft moeite om het overzicht te behouden, kan niet kiezen en kan niet tegen druk. Ze is niet flexibel en niet spontaan. Ik denk dat ze het gelukkigst wordt met het profiel dagbesteding.”

Wat is wijsheid?

School stelt dat Jenna het uitstroomadvies moet volgen. Als het dan toch niet lukt, kan het advies worden aangepast naar dagbesteding. Rebecca wil dat niet. “Ik wil niet dat Jenna eerst een negatieve ervaring, een mislukking, moet doormaken vóórdat ze naar een plek kan waarvan ik nu al vind dat die beter voor haar geschikt is.”

Er zijn zorgaanbieders die werkaanbod hebben voor jongeren zoals Jenna, die vallen tussen het arbeidsmarkt- en het dagbestedingsprofiel. Zo onderzoekt Rebecca met de Hartekamp Groep of er stagemogelijkheden zijn voor Jenna: overgangsplekken tussen school en werk. De perfecte plek is nog niet gevonden. Maar Rebecca voelt welwillendheid bij de school en de zorgaanbieder om mee te denken over het juiste perspectief voor Jenna. Ze hebben nog een paar maanden voordat de knoop doorgehakt moet worden.

“Als ik mag dromen? Dan zie ik Jenna na haar schoolperiode werken in een keuken van bijvoorbeeld een bejaardentehuis. Waar ze ruimte heeft om zich even terug te trekken als ze dat nodig heeft, waar ze ook een spelletje kan spelen en op haar eigen tempo haar werk kan doen. En natuurlijk zie ik ons samen nog heel vaak op het podium. Misschien zingt ze dan ook wel in een eigen band...”.