Seksueel misbruik komt voor bij 61% van de vrouwen met een verstandelijke beperking

Een van de problemen is dat de verhalen over seksueel misbruik vaak niet worden geloofd, niet meteen. Het is ergens niet gek dat we het niet direct geloven. We hebben zo’n groot gevoel van rechtvaardigheid dat we als eerste reactie denken: ‘Dat kan niet waar zijn.’ Een ander belangrijk punt is dat we al snel denken: ‘Dat gebeurt hier niet.’ En dus belandt zo’n verhaal in de doofpot. Heel pijnlijk

Cijfers seksueel misbruik verstandelijke beperking

Maar hoe gaan we hier mee om? Hoe zorgen we dat er wel meer aandacht voor is? Dat ouders, maar ook professionals weten hoe ze signalen kunnen herkennen? Iedereen lijkt handelingsverlegen als het gaat over seksueel misbruik bij kinderen met een beperking. En dat terwijl de cijfers er niet om liegen.

Uit onderzoek blijkt dat 61% van de vrouwen en 23% van de mannen met een verstandelijke beperking met seksueel geweld te maken heeft gehad. En dan hebben we het over het op een ongepaste manier aangeraakt worden tot verkrachting. Omdat ouders/verwanten maar ook de professionals vaak niet op de hoogte zijn gaan zij er van uit dat het percentage aanzienlijk lager is (bron: Rutgers WPF/Movisie 2011).

Recenter onderzoek, denk aan commissie-Samson (2012) en commissie-De Winter (2019), richt zich vooral op de Jeugdzorg. Maar ook die onderzoeken laten schrikbarend hoge cijfers zien.

Zichtbaarheid seksueel misbruik bij een verstandelijke beperking

Taboes zijn er om doorbroken te worden en de hiervoor genoemde percentages moeten omlaag. En dat kan alleen als ervaringsverhalen gedeeld worden. Als ouders van kinderen met een beperking de moed hebben om zichtbaar te worden. Hun verhaal durven te delen.

Verhalen als die van Jannes en Eelkje de Jong. Hun beide kinderen, Jelle (35) en Sjoukje (37) zijn 20 jaar geleden seksueel misbruikt door hulpverleners. Niet één, niet twee, nee drie hulpverleners.

Maar ook het verhaal van Aaron (25) de zoon van Marie. Die toen hij 19 jaar oud was verkracht werd door een medebewoner. Marie geeft aan dat niemand zich om Aaron leek te bekommeren zelfs niet toen hij zei: ‘Ik wilde jouw piemel niet tussen mijn billen. Ik zei nee, maar je deed het toch.’

Zowel Jannes en Eelkje de Jong, als Marie hadden de moed hun verhaal te delen bij RTL Nieuws.

Maar er zijn meer verhalen voor wie goed zoekt. Zo delen Sjoukje Kuipers en Johannes Veldkamp hun verhaal over dochter Jente in het tijdschrift Lotje&co (nr 28). Zij is vermoedelijk misbruikt door een groepsleider. Samen met de instelling zijn ze op zoek naar herstel voor hun dochter. Zodat zij kan blijven waar ze woont. Communicatie blijkt ook bij dit taboe een belangrijke sleutel.

Hoe maken we seksueel misbruik bespreekbaar?

Mensen met een beperking worden niet geloofd omdat we denken ‘dat kan niet waar zijn’ of denken ‘dat gebeurt hier niet’. We zijn handelingsverlegen of voelen zelfs schaamte. Daarom heeft het Centrum Seksueel Geweld samen met klinisch psycholoog Aafke Scharloo vlogs gemaakt. Deze zijn voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking maar ook voor zorgverleners en ouders.

Scharloo: ‘Er is nog een hele weg te gaan. Ook op het gebied van preventie. De handelingsverlegenheid bij professionals om het gesprek over mogelijk misbruik aan te gaan is groot. Met deze vlogs proberen we professionals te ondersteunen.’