Extra uitdagingen in de puberteit als je kind een beperking heeft

Communicatie en zelfexpressie

Tijdens de puberteit beginnen tieners hun identiteit te ontdekken en zichzelf uit te drukken. Voor pubers met een beperking kan dit lastig zijn, omdat communicatieproblemen of moeite met sociale interactie hen kunnen belemmeren.

Het is daarom belangrijk dat je als ouder geduldig en empathisch luistert naar je zoon of dochter. Besteed extra aandacht aan de emoties en verlangens van je kind en gebruik eventueel alternatieve communicatiemethoden. Therapieën, zoals spraak- en taaltherapie, kunnen ook helpen bij het vergroten van communicatieve vaardigheden.

Zelfzorg en hygiëne

Het lichaam van een tiener gaat een enorme verandering door tijdens de puberteit. Jouw zoon of dochter zal dit ook ervaren, net als hormonale schommelingen. Dit kan extra uitdagingen opleveren voor tieners met een beperking. Het kan zijn dat ze die veranderingen niet goed begrijpen of dat ze moeite hebben met zelfzorg en persoonlijke hygiëne.

Voor veel pubers met een beperking helpt het om stapsgewijze instructies te geven en visuele schema’s te gebruiken. Geef regelmatig complimenten en biedt positieve bekrachtiging om je zoon of dochter te helpen bij het ontwikkelen van zelfstandigheid in deze gebieden.

Sociaal contact en vriendschappen

Voor tieners met beperkingen kunnen sociale interacties en vriendschappen ingewikkeld zijn, iets wat tijdens de puberteit een belangrijke rol speelt. Ze kunnen moeite hebben met het leggen en onderhouden van sociaal contact en kunnen zich buitengesloten voelen.

Als ouder kan je hierin ondersteuning bieden door situaties voor te doen. Oefen met sociale vaardigheden en praat met elkaar over wat je zoon of dochter in bepaalde situaties kan doen of zeggen. Creëer daarnaast mogelijkheden waarin hij of zij positief sociaal contact op kan doen, zoals lid worden van inclusieve groepen of (sport)clubs.

Zelfstandigheid en toekomstplanning

Bij de puberteit komt vaak ook het ontwikkelen van zelfstandigheid en het plannen voor de toekomst aan de orde. Dat ziet er bij elke puber met een beperking anders uit. Tieners met licht verstandelijke beperking kunnen bijvoorbeeld extra begeleiding nodig hebben bij het leren van vaardigheden, zoals koken, geldbeheer en reizen. Bij andere beperkingen blijven kinderen afhankelijk van de zorg van anderen.

Je kunt hier als ouders ondersteuning bij vragen aan onderwijsprofessionals en maatschappelijke ondersteuningsdiensten. Zij kunnen je helpen om een plan te maken dat is afgestemd op de specifieke behoeften en doelen van hun kind. Stichting MEE is hiervan een voorbeeld. Zij bieden cliëntondersteuning voor allerlei hulpvragen. Ook bieden zij een Toekomstcoach die jongeren ondersteunt in het actief meedoen aan de samenleving en het richting kunnen geven aan hun toekomst.

Emotionele welzijn

Door de hormonale schommelingen en andere veranderingen in het leven van een puber, gaat de puberteit vaak gepaard met emotionele ups en downs. Ze zijn erg kwetsbaar en voor pubers met een beperking geldt dat ze nog kwetsbaarder zijn voor angst, depressie en zelfbeeldproblemen.

Het is daarom belangrijk dat je als ouder open met je zoon of dochter blijft praten en de signalen van emotionele stress bij hem of haar herkent. Als het nodig en gewenst is, kan je er ook voor kiezen om professionele hulp in te schakelen. Het bieden van een ondersteunende en liefdevolle omgeving is essentieel voor het emotionele welzijn van tieners.

De puberteit is een complexe fase voor alle tieners, maar voor pubers met een beperking brengt het extra uitdagingen met zich mee. Je speelt als ouder een cruciale rol bij het bieden van de nodige begeleiding, ondersteuning en begrip. Door te focussen op communicatie, zelfzorg, sociale interacties, zelfstandigheid en emotioneel welzijn, kan je jouw kind ondersteunen in een positieve en succesvolle overgang naar volwassenheid.