De VAT methode: Volgend spelen, zo doe je dat

Wacht even met beginnen

Wat doe jij met blokjes? Die stapel je op. Voor een toren. Wat doet een peuter met blokjes? Die stapelt ze op en trekt ze om. Telkens weer opnieuw. Want het klinkt zo leuk. Een ander vindt het juist leuk om de blokjes in een rijtje te leggen. En weer een ander stopt de blokjes in een emmer en schudt ermee. Als jij telkens begint met spelen is er grote kans dat je iedere keer samen die toren bouwt. Volg je kind en je weet nooit waar je uit komt. Dat is waardevol.

Praten doe je met zijn tweeën

Volgend spelen is een manier om met een kind op te trekken die veel speltherapeuten gebruiken om beter contact te krijgen met een kind. Het idee ontwikkeld door Ayala Hanen Manolson, een logopediste uit Montreal die in 1975 een nieuwe manier ontwikkelde om ouders te helpen om contact te leggen met kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Ze ontwikkelde de cursus ‘Praten doe je met zijn tweeën” en het concept van volgend spelen. Het bestaat uit verschillende stappen en wordt gebruikt door ouders van kinderen met en zonder beperking. Zie voor meer informatie: Het Hanen Ouderprogramma

VAT methode: volgen, aanpassen, toevoegen

Het begint met volgen. Kijken, wachten en luisteren. Je merkt vrijwel direct hoe moeilijk het is, je hebt snel de neiging om in te grijpen of bij te sturen. Kijk wat je kind doet. Wacht totdat het kind zelf het initiatief neemt en luister naar wat het kind je wil vertellen. Reageer en wacht op een reactie. Zo leer je je eigen manier van communiceren aanpassen en vind je aansluiting met je kind. Pas dan kun je stap voor stap een ervaring toevoegen aan de situatie.

Speel op hetzelfde niveau

Het is belangrijk om tijdens het spelen letterlijk op hetzelfde niveau te zijn als je kind. Zorg dat je elkaar direct aan kunt kijken. Als een kind merkt dat je oogcontact maakt weet het dat je echt bij hem bent. De volgende stap is dat je doet wat het kind doet. Niet nadoen, maar meedoen. Zo kun je voorzichtig proberen te begrijpen wat je ziet en hoort. Laat merken dat je luistert en kijkt door te reageren en herhaal een woord als je denkt dat het belangrijk is. En vooral probeer om gewoon aan te sluiten en mee te doen. Het kind is nu even de meester en jij bent de leerling.

Kaj van der Plas vat het zo samen:

Ik kijk naar mijn zoon. Hij rent broemend door de kamer met een duplo-blokje als vliegtuig. Ik pak een duplo-blokje en ren ronkend met hem mee. Het vliegtuig vliegt met een vaart naar de grond. ‘Jammer’, denk ik, maar ik verman me. Hup, mijn vliegtuig gaat ook naar de grond. Het is moeilijk om nu niet meteen iets nieuws te doen. In mijn hoofd zitten zoveel ideeën wat je met een vliegtuig kunt doen! Allemaal ideeën die ik wil delen met mijn zoon. Maar ik probeer te wachten. Die paar seconden lijken wel minuten! Mijn zoon heeft het duploblokje op een ander blokje gezet en is aan het bouwen. Dag vliegtuig, hallo toren. Zo snel kan het gaan. Maar wacht, het is geen toren maar een auto. Toch weer mijn snelle interpretatie!

Spelen is leren

Volgend spelen helpt kinderen om hun nieuwsgierigheid en creativiteit te ontwikkelen. Als ouder zorg je voor een veilige omgeving waarin het kind nieuwe dingen kan ontdekken en ideeën uit kan proberen. Je bouwt samen aan een band omdat je aan je kind laat merken dat je geïnteresseerd bent. Dat je er bent betekent al veel voor een kind. Het duurt misschien een tijd voordat je het echt onder de knie krijgt en het kan ook erg vermoeiend zijn, maar het is zeker de moeite waard.